سال 2018 سال دویست سالگی تولد کارل مارکس
تجلیل از
خدمات مارکس به جامعۀ بشری(3)
" فیلسوفان تا
این زمان فقط به تفسیر جهان به طریقه های گوناگون پرداخته
و اکنون باید در صدد تغییر جهان بر آمد
"
کارل مارکس ـ تزهائی در مورد
فویرباخ
انقلابهای 1830 و 1848 فرانسه وتأ ثیرات مارکس وانگلس برآنها :
پس از انقلاب 1789 فرانسه، طبقۀ
متوسط در اروپا که خیال میکرد آزادی خود را بهدست آورده با
سلطۀ سلطنتهای جدیدی در فرانسه و اسپانیا روبروشده
بود،(پس از سقوط ناپلئون بناپارت، دوباره خاندان سلطنتی بوربون به مردم
فرانسه تحمیل شده بودند) در اثر پیدایش همین سلطنتهای
جدید، که ناخشنودی طبقۀ متوسط و طبقۀ کارگر را به دنبال
داشت و منجر به انقلاب ژوئیه 1830 گردید، بساط بوربونها را برچید
و جای آن را به سلطنت مشروطه لویی فیلیپ داد و متعاقب
آن قیامهای مشابهی در کشورهای دیگر مانند
بلژیک، لهستان و ایتالیا بهوقوع پیوست که همگی
سرکوب شدند و در فرانسه نیز روشن شد که در پشت سلطنت لویی
فیلیپ، سرمایهداران بزرگ و پرقدرت قرار داشتند که با استثمار طبقۀ
کارگر و فشار بیحد به مردم بالاخره این اعتراض و جوشش مردم در سال 1848 به انقلاب آنان انجامید. در
اواخر فوریه 1848 انفجار اجتماعی فرانسه که نتیجه فشارهای
اجتماعی در اروپا از سالهای 1830 به آن سو بود و همچنین
تأثیرات "مانیفست حزب کمونیست" که به
پرولتاریا امید و نوید میداد، در محلّات کارگرنشین
پاریس در حالی که فقر و فلاکت گریبانشان را گرفته بود، بوقوع
پیوست. این انفجار منجر به تشکیل جمهوری دوّم فرانسه شد.
مارکس پس از اطلاع از این واقعه پشتیبانی خود را از این
جنبش اعلام کرد. نقش مارکس و انگلس در تاریخ مبارزاتی مردم اروپا
بسیار با اهمیت است. آنان خود در متن این مبارزات قرار داشتند و
توانستند افکارشان را در پاسخ به نیازهای سیاسی،
مبازراتی و اقتصادی آنزمان تدوین کرده و به جامعه ارائه دهند.
در سال 1848 کارگران در انقلاب
دموکراتیک شرکت وسیع داشتند که مارکس و انگلس در آنزمان در مجله
(نویه راینیشه) آنان را به ضرورت شرکت در این انقلاب
تشویق میکردند. اما متأسفانه انقلاب قادر به انجام وظائف
دموکراتیک خود نگردید و این وظائف همچنان در دستور کار قرار
گرفت و باقیماند.
مارکس در آن زمان در ادامه اثر بینظیر
خود "مبارزۀ طبقاتی در فرانسه از سال 1848 تا 1850" اثر دیگری
را خلق کرد به نام "هجدهم برومرلوئی بناپارت" مشهور شد. مارکس در این
کتاب با به کارگیری اسلوبی انقلابی حوادث آن سالها را، با
اصول اساسی خود یعنی ماتریالیسم
تاریخی، تئوری مبارزه طبقاتی و در نتیجه انقلاب
پرولتری و استقرار دیکتاتوری پرولتاریا تجزیه
تحلیل کرده و پیوند آنها را با یکدیگر نمایان نموده
و غناء بخشید.
او همچنین دراین اثر، مراحل
اساسی و وقایع انقلاب فوریه، نقش تمام نیروهای
طبقاتی جامعه فرانسه و بیان و تجزیه تحلیل درست از منافع
سیاسی و اقتصادی آنان را به تفصیل نشان داده و علل شکست
آن و کودتای ضدانقلابی دوم دسامبر 1851 و روی کار آمدن
لوئی بناپارت را که در نتیجه خیانت بورژوازی که به عنوان
نیروی ضدانقلابی و ضدمردمی عمل کرد و پرولتاریا و دیگر
اقشار زحمتکش که در آن زمان تاب مقاومت را نداشتند شرح داده، و وقوع
این کودتا را ناگزیر میدانست.
انگلس در پیشگفتار چاپ سوم آلمانی(1885) این کتاب(هجدهم
برومرلوئی لوئی بناپارت) چنین نوشت: "بهراستی هم
این اثر داهیانه بود. بلافاصله پس از رویدادی که بهسان
غرش رعد در آسمان بیابر تمام عالم سیاست را به حیرت انداخته
بود و برخی با فریادهای خشم معنوی بهآن لعنت میفرستادند
و برخی دیگر آنرا راه نجات از انقلاب و کیفری برای کجرویهای
آن تلقی میکردند، ولی خود رویداد همگان را فقط به
حیرت انداخته بود و هیچکس مفهوم آن را درک نمیکرد ـ آری
بلافاصله پس از چنین رویدادی مارکس اثر کوتاه و هجو کنندهای
را عرضه میدارد که در آن تمام سیر تاریخ فرانسه از زمان حوادث
ایام فوریه برپایۀ ارتباط درونی آن تشریح
گردیده و نشان داده شده است که معجزه دوم دسامبر( منظور کودتای 2
دسامبر است که بر مبنای آن لوئی بناپارت مجلس را منحل کردـ توفان)
چیزی جز نتیجۀ طبیعی و جبری این
ارتباط نبوده است. یک نکتۀ دیگر را هم باید افزود و آن
اینکه مارکس برای نخستین بار قانون سترگ حرکت تاریخ را
کشف کرد که بهموجب آن هر مبارزۀ تاریخی اعم از مبارزه در
عرصۀ سیاسی، مذهبی،
فلسفی یا در هر عرصۀ دیگر ایدئولوژیک
در واقعیت امر چیزی جز نمودار کم و بیش روشن مبارزۀ
طبقات جامعه نیست و بنابراین تصادم میان طبقات نیز بهنوبۀ
خود به درجۀ تکامل وضع اقتصادی و خصلت و شیوۀ تولید
و مبادله(که چگونگی آنرا همان شیوۀ تولید معین
میکند) بستگی دارد. مارکس این قانون را که اهمیتش
برای تاریخ به اهمیت قانون قابلیت تبدیل
انرژی برای علوم طبیعی است در اینجا نیز بهعنوان کلید درک تاریخ
جمهوری دوّم فرانسه بهکار برد."
بیانیه حزب کمونیست:
اتحادیه کمونیستها این
سازمان بینالمللی کارگری در کنگره نوامبر سال 1847 خود در لندن
به مارکس و انگلس ماموریت داد تا برنامه مفصل تئوریک و عملی حزب
را برای انتشار تهیه کنند. در دسامبر 1847 و ژانویه 1848 مارکس و انگلس چکیده تمام افکار،
عقاید و تجارب خود را که تا آنزمان از انقلابا ت اجتماعی دوران
خویش بدست آورده بودند، با زبانی گویا و محکم به رشتۀ
تحریر در آوردند که برای اولین بار در فوریه 1848 در لندن
بصورت جزوهای به چاپ رسید. مارکس و انگلس نام این جزوه را که به یکی از
درخشان ترین وتأثیرگذارترین اسناد سیاسی در طول
تاریخ بدل شد، مانیفست حزب کمونیست نهادند. لنین
که خود یک مارکسیست برجسته بود و توانست آنچه را که مارکس
اندیشیده بود، درعمل به تحقق درآورده و معماربزرگترین انقلاب
سوسیالیستی جهان در اکتبر 1917
گردد، دراین مورد چنین گفته است:
"مانیفست حزب
کمونیست" یکی از مهمترین اسناد برنامهای
کمونیسم علمی است. "این کتاب کوچک باندازه چندین
کتاب ارزش دارد: مضمونش تا امروز سراسر پرولتاریای متشکل و رزمنده
دنیای متمدّن را جان میبخشد و بهجنبش در میآورد.".
مانیفست حزب کمونیست زنگ
پیکار و به پاخاستن کمونیستها و پرولتاریا برعلیه
بورژوازی را در همۀ جهان به صدا درآورد. در این جزوه چنین
آمده است: "جامعه نوین بورژوازی، که از درون جامعه زوال
یافته فئودال بیرون آمده، تضاد طبقاتی را از بین نبرده
است، بلکه تنها طبقات نوین، شرایط
نوین جور و ستم و اشکال نوین مبارزه را جانشین آنچه که
کهنه بوده ساخته است. ولی دوران ما،
یعنی دوران بورژوازی، دارای صفت مشخصه است که تضاد
طبقاتی را ساده کرده است. سراسر جامعه بیش از پیش به دو اردوگاه
بزرگ متخاصم، به دو طبقه بزرگ که مستقیمأ در برابر یکدیگر
ایستادهاند تقسیم میشود: بورژوازی و پرولتاریا
.". در جای دیگراین جزوه چنین آمده است:
"بگذار طبقات حاکمه در مقابل انقلاب
کمونیستی بر خود بلرزند. پرولتاریا در این میان
چیزی جز زنجیر خود را از دست نمیدهند، ولی
جهانی را بدست خواهند آورد".
"مانیفست حزب کمونیست" در
آخر، با شعارمشهور و ماندگار "پرولتاریای سراسر جهان، متحد
شوید!" به پایان میرسد.
برگرفته
از توفان شـماره 221 مردادماه 1397ـ اوت 2018
ارگان
مرکزی حزب کار ایران(توفان)
صفحه
حزب کار ایران(توفان) در شبکه جهانی اینترنت
www.toufan.org
نشانی
پست الکترونیکی(ایمیل)
toufan@toufan.org
لینک
چند وبلاگ حزبی
وبلاگ
توفان قاسمی
http://rahetoufan67.blogspot.se/
وبلاگ
ظفرسرخ
http://kanonezi.blogspot.se/
وبلاگ کارگر آگاه
http://www.kargareagah.blogspot.se/
سایت
کتابخانه اینترنتی توفان
http://toufan.org/ketabkane.htm
سایت آرشیو
نشریات توفان
http://toufan.org/nashrie_tofan%20archive.htm
توفان در توییتر
https://twitter.com/toufanhezbkar
توفان
در فیسبوک
https://www.facebook.com/toufan.hezbekar
توفان درفیسبوک به زبان
انگلیسی
https://www.facebook.com/pli.toufan?fref=ts
توفان درشبکه تلگرام
https://telegram.me/totoufan