واکسن کوید-۱۹ در انحصار کشورهای ثروتمند

اندک زمانی پس از آنکه در اواخر سال ۲۰۱۹ ویروس کرونا در شهر ووهان چین شیوع پیدا کرد، دانشمندان چینی با علم به خطرناک بودن آن، اطلاعات ژنتیکی ویروس کرونا (Sars-cov-2) را کشف کرده و بلافاصله آن را در دسترس موسسات تحقیقاتی معتبر بینالمللی از جمله در ایالات متحده آمریکا، آلمان، فرانسه، انگلستان، کانادا و استرالیا قرار دادند.

شمار زیادی از این مراکز تحقیقاتی، شرکتهای دارویی، دانشگاهها و سایر مراکز تحقیقاتی کشورهای فوقالذکر، بدون فوت وقت کار روی تولید واکسن «کووید ۱۹» را آغاز کردند.

برای اولین بار در تاریخ علم پزشکی دانشمندان قادر گشتند در عرض کمتر از یکسال با استفاده از تکنولوژی مدرن، واکسن یک بیماری همهگیر مهلک را تهیه و تولید کنند. بیماری مهلکی، که تاکنون میلیونها نفر را مبتلا و بیش از ۲ میلیون نفر را در سراسر جهان به هلاکت رسانده است. واکسنهائی که تاکنون مرحله سوم بالینی را با موفقیت گذراندهاند و بیش از ۹۰ درصد موثر واقع شدهاند، مجوز گرفته، تولید انبوه صورت پذیرفته و تاکنون میلیونها نفر در بسیاری از کشورها واکسینه شدهاند: این واکسنها عبارتند از:

- دو واکسن «سینوفام» و «سینواک» از چین

- «اسپوتنیک وی» از روسیه

- «بایون تک - فایزر» محصول مشترک بایونتک آلمان و فایزر آمریکا

- «مُدرنا» از آمریکا

- «استرازنکا» از انگلستان

- واکسن «سوبرینا ۲» از کوبا

به این ترتیب بشر قادر است که با یک کمپین بزرگ و وسیع واکسیناسیون در کوتاهمدت بر ویروس کرونا غلبه کند. پیروزی بر این ویروس مهلک نه تنها جان میلیونها انسان را نجات خواهد داد، بلکه الهامبخش صلح، دوستی و مودت خلقهای جهان و همبستگی آنها نیز خواهد شد. اما افسوس که ما در دنیای سرمایهداری زندگی میکنیم، و آن هم در دوران سلطه و سیادت نئولیبرالیسم که در آن سود حداکثر حرف اول را میزند. نکته حائز اهمیت این است که همان کشورهای صنعتی غرب، که به کِذب، شعار «دفاع از حقوق بشر در سراسر جهان» را بر پرچم خود نوشتهاند، امروز در این شرایط بحرانی آگاهانه مانع نجات جان صدها هزار و شاید میلیونها انسان در سراسر جهان از هجوم «کوید-۱۹» میشوند. گویا قراردادها و قوانین موجود در این کشورها عملاً مانع از آن میشوند که چهار پنجم جمعیت جهان از نعمت واکسن کوید -۱۹ بهرهمند شوند. فضاحت نحوه توزیع واکسن کرونا آنچنان بالا گرفته است که حتی دبیر کل سازمان بهداشت جهانی «تدروس آدانوم گبریسوس» با انتقاد شدید از شیوه توزیع واکسن کرونا در جهان اظهار داشت که: «کشورهای متمول بدون توجه به نیازهای جهانی خود را در اولویت قرار دادهاند و با رویکرد: «اول من» برای خرید عمده واکسن کرونا خیز برداشتهاند». این در حالی است که به گفته سازمان بهداشت جهانی «بسیاری از سالمندان در کشورهای فقیر چشم به راه واکسنهائی ماندهاند که جوانان تندرست در کشورهای ثروتمند دریافت میکنند».

طبق آماری که انستیتوی آمریکائی DUKE منتشر کرده است، ثروتمندترین کشورهای OECD با جمعیتی معادل ۱۷ درصد از جمعیت جهان بیش از ۶۰ درصد از کل محصول واکسنهائی را که در سال ۲۰۲۱ تولید خواهند شد، پیشخرید کردهاند. ضدمردمیتر این که کشورهای صنعتی غرب به هیچوجه حاضر نیستند که دانش فنی تولید واکسن را دراختیار کشورهای دیگر قرار دهند تا آنها رأساً قادر به تولید آن گردند. در عوض این دولتها دست کنسرنهای داروئی را با تکیه به قانون «ثبت اختراع»patent بازمیگذارند تا مانع از تولید محصول مشابه در سایر کشورها شوند و از این طریق با فروش هر چه بیشتر واکسن، سود حداکثر را به جیب مبارک سرازیر کنند. کرونا یکبار دیگر به وضوح نشان میدهد که بورژوازی با طرح قوانینی نظیر «ثبت اختراع» در رابطه با واکسن و دارو از چه خوی طمعجویانه و ضدانسانی برخوردار است. آنها عمداً این واقعیت را که چنین قوانینی دشمن زندگی بشمار میآیند، نادیده میانگارند. بد نیست بدانیم که تنها شرکتهای «بایونتک» و «فایزر» در سال جاری ۱۳ میلیارد دلار از قَبَلِ فروش واکسن کرونا سود خواهند برد. و این امر تنها از طریق سوء استفاده از قانون «ثبت اختراع»، که از یکسو مانع تولید در سایر کشورها میشود و از سوی دیگر دست آنها را در تعیین حداکثر قیمت باز میگذارد، امکانپذیر میگردد. برای مثال قیمت هر دوز واکسن «بایونتک - فایزر» ۵۴،۸ یورو است! این رفتار طمعجویانه و در عین حال نابخردانه نه تنها از زاویه انساندوستانه سزاوار سرزنش است، بلکه به زیان حامیان و نگهبانان انحصار واکسن نیز تمام خواهد شد، زیرا هر چه ویروس کرونا در سایر نقاط دنیا بدون مانع بیشتر شیوع یابد، به همان نسبت جهشهای گوناگون ویروس توسعه خواهند یافت، به قسمی که تأثیر واکسنها یا ضعیفتر و یا به کلی بیاثر شده و جهشهای جدید در سراسر جهان پخش خواهند شد و در نتیجه مقابله با عفونت گسترده ویروس بینهایت به درازا خواهد کشید و طبعاً عواقب سیاسی و اقتصادی نامطلوبی را نیز به دنبال خواهد داشت. در این میان جان انسانها برای آنها کمترین اهمیت را دارد. آش آنقدر شور است و طمعکاری سرمایهداری آنقدر شرورانه که حتی رئیس سازمان ملل «آنتونیو گوتِرِش» هم صدایش درآمد و در تویتر نوشت: «مادام که همه کشورها قادر به مقابله با ویروس کرونا نباشند، هیچ کشوری از شر کوید -۱۹ در امان نخواهد ماند». او اضافه نمود که «ناسیونالیسم واکسن» نه تنها غیرمنصفانه است، بلکه خودویرانگری نیز بشمار میآید». اما دولتهای کشورهای ثروتمند را با این حقایق کاری نیست برای دولتهای سرمایهداری بمثابه نمایندگان کنسرنهای داروئی حتی «ناسیونالیسم واکسن» در درجه اول اهمیت قرار ندارند، بلکه هدف اصلی کسب حداکثر سود از قِبَلِ هرچه گرانتر فروختن واکسن است و بس. از این که کرونا میلیونها انسان را در بقیه ۱۸۵ کشور جهان به کام مرگ بکشد، چه باک. خون انسان اگر در راه حفظ و گسترش منافع سرمایهداری ریخته شود، در گذشته حلال بود و امروز نیز در بر همان پاشنه میگردد.

به گزارش رادیو بینالمللی چین نشریه پیپل دیلی در پایان گزارشی در مورد ویروس کرونا نوشت: «اگر دولت آمریکا به خرابکاری در مسیر اتحاد بینالمللی در جنگ علیه دشمن واحد یعنی کرونا ادامه دهد و تلاش کند تا از بحران بهداشت همگانی کرونا به نفع اهداف سیاسی کوتهبینانه خود بهره برداری کند، هیچ کس نمیداند که آمار کلی فعلی ۴۰ میلیون نفری مبتلایان به کرونا در سطح جهان، پیش درآمد و مقدمه چه تعداد مبتلا و تلفات ناشی از کووید-۱۹ خواهد بود». (نقل از رادیو بینالمللی چین اکتبر ۲۰۲۰)

"سومیا سوامیناتان کارشناس ارشد سازمان بهداشت جهانی چندی پیش اعلام کرد که بیش از ۱۸۰ کشور و منطقه جهان متعهد به پیوستن به برنامه تسهیل دسترسی به واکسن کرونا شدهاند که جمعیت کل آنها ۹۰ درصد جمعیت جهان را شامل میشود.

برنامه تسهیل دسترسی به واکسن کرونا با هدف توزیع منصفانه واکسن کرونا در جهان تدوین شده و بر اساس آن میبایست تا پایان سال ۲۰۲۱ میلادی، ۲ میلیارد دوز واکسن کرونا به ۹۲ کشور با درآمد متوسط و کم عرضه شود.

با این حال، آمریکا از پیوستن به آن خودداری کرد. کارشناسان بر این باورند که این اقدام آمریکا مانع سرعت تحقیق و تولید واکسن کرونا در جهان است و برای غلبه نهایی بشر بر کرونا مساعد نیست».

روزنامه هیل (the Hill) چاپ آمریکا در اینباره به نقل از کارشناسان بهداشتی آمریکا گزارش کرد: «خودداری آمریکا از پیوستن به برنامه تسهیل دسترسی به واکسن کرونا کوتهبینانه و نوعی بیاعتنایی به تلاشهای جهانیست».

آنچه که امروز میتوان در خدمت نبرد با کرونا جهت غلبه بر آن قرار گیرد در درجه اول ایجاد امکانات و گسترش تولید واکسن در سراسر جهان است. روند تولید و توزیع واکسن نسبت به جمعیت جهان آنقدر کُند و ناکافی است که حتی دولتهای آفریقای جنوبی و هند با پشتیبانی ۱۰۰ کشور دیگر در اکتبر سال گذشته پیشنهاد ملغیساختن قانون «ثبت اختراع» و آن هم مشخصاً در مورد تولید واکسن کوید-۱۹ - حداقل تا پایان همهگیری - را دادهاند. جالب اینجاست که در قرارداد «سازمان تجارت جهانی» حتی در همین رابطه بندی تحت عنوان TRIPS در نظر گرفته شده است - ولی کو گوش شنوا. دولتهای آمریکا و اروپا مشخصاً وزارت دادگستری آلمان پیشنهاد فوقالذکر را به علت «سازنده و هدفمند نبودنش» نپذیرفتند!

از قانون تجارت جهانی تا آنجائی پیروی میشود که به نفع کشورهای ثروتمند و کنسرنهای بینالمللی باشد. وزیر دادگستری آلمان به "مپابه" لابی کنسرنهای داروئی افاضه نمودند که «برعکس، وجود قانون «ثبت اختراع» (یا حق مالکیت معنوی) باعث تشویق و ترغیب اختراع، تکامل و تولید هر چه بیشتر واکسن و دارو توسط سرمایهگذاران خصوصی خواهد شد». واقعیت اما این است که شرکتهای تولیدکننده واکسن با حمایت مالی دولتها (نظیر انگلستان و آلمان و آمریکا...) قادر به تکامل و تولید واکسن گشتند. به دیگر سخن این حمایتهای میلیاردی اولیه دولتها - البته از منبع پرداختکنندگان مالیات - بود که شرکتهائی نظیر: «بایونتک»، «آسترازنکا» و «مُدرنا» اساساً قادر گشتند واکسن کوید ۱۹ را تکامل داده و به مرحله تولید برسانند و نه بر پایه «رقابت آزاد بازار»!. تنها شرکت «بایونتک» جهت تحقیق و تکامل واکسن کوید-۱۹، که بعداً تولید و توزیع آن را به کنسرن غول پیکر آمریکائی «فایزر» واگذار کرد - نیم میلیارد یورو از دولت آلمان سوبسید و وام دولتی دریافت کرد. طبق اظهارات سازمان جهانی «پزشکان بدون مرز» کنسرن «آسترازنکا» ۱،۵ میلیارد یورو از دولت انگلستان سوبسید دریافت کرد و دولت آمریکا نیز به همین منظور ۲ میلیارد یورو در اختیار شرکت داروئی «مُدرنا» قرار داد. این است معنی رقابت آزاد! هیچ شعبدهبازی قادر به توجیه و یا کتمان این مسأله نیست که سوبسیدهای نجومی و نیز بهانهتراشی قانون «ثبت اختراع» بود که با کمک آنها شرکتهای خصوصی عظیم داروئی قادر گشتند میلیاردها دلار سود ببرند و در مقابل صدها هزار نفر در کشورهای فقیر به علت عدم دسترسی به واکسن جان خود را از دست بدهند. این است معنی «دفاع از حقوق بشر» کشورهای صنعتی غرب!!

مضحکترین بهانه، این ادعای پوچ و دروغین است که «کشورهای در حال توسعه (کشورهای جنوب) به علت فقدان زیربنا، در کوتاه مدت قادر به تولید واکسن نخواهند بود»!! سالیان مدیدی است که در کشورهای نظیر برزیل، آفریقای جنوبی، هند، کوبا و ... کارخانههای تولید واکسن وجود دارند. و تنها کافی است آنها را به برخی تجهیزات مورد نیاز جدید مجهز ساخت. امروز تنها کارخانههای واکسنسازی مستقر در کشور هند ۶۰ درصد از واکسنهای موجود در جهان را تولید میکنند. «انستیتو زِروم» در هند با دریافت مجوز از شرکت «آسترازنکا» قرار است میلیاردها دوز واکسن کرونا برای آنها تولید کند. زیرا که تولید در هند ارزانتر تمام میشود. و «استرازنکا» از فروش هر واکسن به قیمت گزاف - که بسیاری از کشورهای فقیر جهان قادر به پرداخت آن نیستند - سود کلانی به جیب میزند. هم اکنون نگرانیهائی در سطح جهان وجود دارد که مبادا کشورهای ثروتمند واکسن کرونا را احتکار کنند. کاری که آشکارا کشور صهیونیستی اسرائیل انجام داده است. امروز در حالی که کشورهای صنعتی غرب با اتخاذ سیاست «دفاع از قانون ثبت اختراع» مشغول حفظ منافع و مطامع شرکتهای داروئی هستند، کشورهای روسیه و چین از خلاء حضور آنها بهره برده و مشغول عرضهکردن واکسن به قیمت تمام شده به کشورهای نیازمند و فقیر در جهان هستند.

رقابت در زمینه کسب سود حداکثر از واکسن کرونا به آنجا کشیده است که اتحادیه اروپا به رهبری آلمان مانع میشود که واکسنهای روسی به نام «اسپوتنیک وی» به بازراهای اروپا راه یابند. زیرا این واکسنها با تأثیرات مطلوب ۹۴ درصدی و سادگی در حمل و نقل، توزیع و تزریق، رقیب بسیار بزرگی برای کارخانه بایونتک و فایزر هستند و بازار آنها را کساد خواهند کرد. دولت آلمان ترجیح میدهد دهها نفر در آلمان بمیرند، ولی واکسن اسپوتنیک به آلمان وارد نشود. علیرغم این اسلاواکی، مجارستان و ایتالیا از این واکسن استفاده میکنند. دولت آمریکا برای مقابله با واکسن روسی به یکباره روسیه را به بهانههای پوچ تحریم داروئی کرده است تا پای اسپوتنیک به آمریکا نرسد و موی دماغ کنسرنهای آمریکائی شود. در همین نمونه اخیر حقه بازی این کشورها، که هوادار رقابت آزاد در بازراها هستند، روشن میگردد. رقابت «آزاد» آنها تا جایی اعتبار دارد که منافع شرکتهای آنها را تأمین کند وگرنه سیاست وارد میدان شده و جلوی رقابت «آزاد» را میگیرد.

مطابق گزارش خبرگزاری شینهوا در چین، ماریا زاخاروا سخنگوی وزارت خارجه روسیه در روز جمعه ۲۸ ماه اوت ۲۰۲۰ تحریم شرکتهای تحقیقاتی این کشور توسط آمریکا را محکوم کرد. سخنگوی وزارت خارجه روسیه در اینباره اعلام کرد: این اقدام واشنگتن گامی صحیح در مسیر همکاریهای لازم در مبارزه با کرونا به شمار نمیآید. ماریا زاخاروا در ادامه با انتقاد از رویکرد تحریمی دولت آمریکا اعلام کرد که واشنگتن با تحریم اخیر تلاش میکنند تا جایگاه شرکتهای دارویی خود در ساخت واکسن کرونا را بهبود بخشد.

گفتنی است، آمریکا در چهارشنبه هفته جاری ۵ مؤسسه عملی - تحقیقاتی روسیه شامل یک مؤسسه تحقیقاتی فعال در یافتن واکسن ویروس کرونا را به بهانه کار این شرکتها روی سلاحهای شیمیایی و بیولوژیک تحریم کرد». تو خود حدیث مفصل بخوان از این مجمل.

اگر هنوز شبههای در جهان نسبت به دفاع کاذب «دموکراسی و حقوق بشر» از جانب کشورهای غربی وجود داشت، امروز سیاست، روش و منش آنها در برخورد به معضل واکسن کرونا آنرا از میان برده و ماهیت ضد بشری سرمایهداری جهانی را واضحتر از همیشه در معرض دید همگان به نمایش گذارده است.

قرار است که روز ۱۰ مارس شورای «سازمان تجارت جهانی» پیشنهاد مشترک کشورهای هند و آفریقای جنوبی را مبنی بر لغو «ثبت اختراع» در مورد واکسن به بحث و تصمیمگیری گذارد. برای تصویب این پیشنهاد به سه چهارم رأی مثبت کشورهای عضو نیاز است. این نشست محملی خواهد شد تا دست افراد دو روئی چون «مرکل» و «ماکرون» و ... که به ظاهر از «همبستگی جهان در توزیع واکسن کرونا» سخن میرانند، رو شود و این شعر حافظ مصداق پیدا کند:

خوش بود گر محک تجربه آید به میان

تا سیه رو شود هر که در او غش باشد

برگرفته ازتوفان شـماره 253 فروردین ماه 1400 مارس 2021

ارگان مرکزی حزب کار ایران(توفان)

صفحه حزب کار ایران(توفان) در شبکه جهانی اینترنت

www.toufan.org

نشانی پست الکترونیکی(ایمیل)

toufan@toufan.org

لینک چند وبلاگ حزبی

وبلاگ توفان قاسمی

http://rahetoufan67.blogspot.se/

وبلاگ ظفرسرخ

http://kanonezi.blogspot.se/

وبلاگ کارگر آگاه

http://www.kargareagah.blogspot.se/

سایت کتابخانه اینترنتی توفان

http://toufan.org/ketabkane.htm

سایت آرشیو نشریات توفان

http://toufan.org/nashrie_tofan%20archive.htm

توفان در توییتر

https://twitter.com/toufanhezbkar

توفان در فیسبوک

https://www.facebook.com/hezbekar.toufan.3/

توفان درفیسبوک به زبان انگلیسی

https://www.facebook.com/pli.toufan?fref=ts

توفان درشبکه تلگرام

https://telegram.me/totoufan