بحران آب
در ایران (۳)
در شمارههای
قبل «توفان» در
بخش نخست
مقاله نوشتیم
که:
«خطر
بیآبی در
کشور ما هر
روز حادتر میشود.
فساد، رشوهخواری،
ندانمکاری،
بیتوجهای و
بیکیاستی
مسئولین
مکتبی نظام
جمهوری
اسلامی، که
فقط به جیب
خود میاندیشند،
روز به روز بر مشکلات
تأمین و توزیع
آب میافزاید.
آنها به نقش
استراتژیک آب
کمترین
توجهای
ندارند و به
همین دلیل
خطر عظیمی را
متوجه کشور و
مردم ما ساختهاند.
نمونههای
زیر به گوشهای
از این بیلیاقتی
و حرص و ولع
سرمایهداری
اشاره دارند».
در
این مقاله به
نمونههای
دیگری اشاره
میکنیم:
بینالنهرین
خطر کمآبی
به صورت جدی
«بینالنهرین»
را - این
گهواره تمدن،
که میان دو
رودخانه
«دجله» و «فرات»
قرار گرفته
است و از
کشورهای عراق
و سوریه میگذرد
- به «شطالعرب»
و در نهایت به
خلیج فارس
منتهی میشوند،
تهدید میکند.
دولت ترکیه
تاکنون ۲۲ سدّ
روی این دو
رودخانه، که
از کوههای
ترکیه سرچشمه
میگیرند،
احداث کرده
است. ترکیه
نزدیک به
پنجاه سال است
که از این دو
رودخانه به
عنوان سلاح برای
فشار بر دو
کشور عراق و
سوریه
استفاده میکند.
دولت ترکیه به
اهمیت آب در
منطقه واقف است.
این دولت با
حرکت از این
واقعیت، که در
آینده آب به
مراتب ارزش
والاتری از
نفت پیدا خواهد
کرد، میکوشد
از آب این دو
رودخانه
حداکثر بهره
را در خاک
ترکیه ببَرَد.
برای نمونه
دولت ترکیه به
بهانه تأمین
آب شمال قبرس
آب این
رودخانهها
را توسط لولهکشی
به سمت شرق
مدیترانه
هدایت کرده
است و با تصاحب
آن عملاً قدرت
خود را بر
کشورهای
همسایه غربیاش
اعمال میکند.
در عین حال
این کشور در
نظر دارد در
آینده با کالاساختن
آب «دجله» و
«فرات» آنرا به
کشورهائی
نظیر لبنان،
اسرائیل،
قبرس و حتی
عربستان
سعودی بفروشد.
حتی عراق
نیز سدّهای
متعددی بر روی
مابقی آب
«فرات» ساخته
است و عملاً
قدرت فشار آب
تا ۵ برابر
کاهش یافته است.
متأسفانه این
روند نتایج
مصیبتبار و
ویرانگر بر
محیطزیست
کشورهای بینالنهرین
و ایران داشته
است. تعداد
توفانهای
شنی، که
سرمنشاء ۸۰
درصد آنها از
کشورهای
همسایه جنوب
غربی کشورمان
است، روز به
روز افزایش مییابد.
ریزگردهای
این توفانها
از خوزستان تا
دل تهران پخش
گشته و توأم
با سایر
آلودگیهای
هوا نفسکشیدن
را برای مردم،
بویژه در
شهرهای بزرگ
نظیر اصفهان و
تهران ... در
بسیاری از
روزهای سال
دشوار ساخته
است. بیماری
ریوی ناشی از
این آلودگیها
پیوسته رو به
افزایش است.
دولت ترکیه
عملاً از آب
بمثابه حربهای
در مقابل
کشورهای نفتخیز
غرب کشورش
بهره میجوید،
تا مبادا آنها
به فکر تحریم
فروش نفت به
وی بیافتند.
توفانهای
شنی مداوم،
هوای اهواز را،
که به دلیل
وجود صنایع
نفت خواه نا
خواه یکی از
آلودهترین
شهرهای جهان
بشمار میآید،
غیرقابل تنفس
ساخته است.
توفانهای
شنی نتیجه بلامنازع
سدسازیهای
ترکیه و عراق
بر روی «دجله» و
«فرات» است که
خشکشدن هر چه
بیشتر زمینهای
کشاورزی
اطراف این دو
رود را سبب
گشته است.
کاهش آب
در «تالاب هورالعظیم»
در غرب استان
خوزستان در
انتهای رود کرخه
در منطقه مرزی
دشت آزادگان،
که از سدّسازی
بر روی
رودخانههائی
که به این
تالاب منتهی
میشوند،
ناشی میشود.
نه تنها حیات
متنوع
جانوران و
گیاهان این بزرگترین
تالاب ایران
را با خطر جدی
مواجه ساخته است،
بلکه نقش مهمی
در بوجودآمدن
توفانهای
شنی نیز داشته
است. گرچه در
ایران به علت
جاریشدن سیل
اخیر، آب به
«تالاب
هورالعظیم»
بازگشته ولی
به علت وجود
«آببند» میان
بخش ایران و
عراق در این
تالاب، بخش عراق
کماکان
تقریباً خشک
مانده است که
باعث توفانهای
شنی میشود.
از سوی
دیگر تخریب
جنگلها،
ساخت و ساز
ویلاها، هتلها
و بعضاً تبدیلکردن
جنگل به زمین
مزروعی،
پروژههای
عظیم سدسازی و
جابجائی
رودخانهها،
دریاها و
مخازن عظیم
زیرزمینی آب،
آلودهکردن
آن به وسیله
پسماندههای
مراکز صنعتی و
شیمیائی، که
از دستاندازی
و دخل و تصرف
سرمایهداران
حریص و طماع
بر طبیعت، جهت
کسب سود هر چه
بیشتر در امان
نیستند،
بحران آب را
روز به روز
حدّت و شدّت
بیشتری میبخشد.
در ده سال
آینده جهان با
کمبود ۳۰ درصد
آب مواجه
خواهد شد. آب
در چرخش خود در
طبیعت به خودی
خود نابود نمیشود.
آنچه اتفاق میافتد،
تبدیل آن
بوسیله -
سرمایهداران
حریص و طماع -
به کالا و
استفاده از آن
در صنعت و یا
کشاورزی و ... و
در نتیجه
ایجاد
ناهمگونی و
عدم تعادل در
توزیع است.
مثلاً آفات
گیاهی، که
سرمایهداری
از قَبَلِ
فروش آن سود
هنگفتی به جیب
میزند، خود
عامل مسمومسازی
و در نتیجه
کاهش کیفیت آب
و اختلال در
توزیع آب شُرب
بشمارمیآید.
برای سرمایهدار
مهم سود و
انباشت
سرمایه است.
اینکه بر سر
طبیعت و مردم
چه خواهد آمد،
برایش کوچکترین
اهمیتی ندارد.
طبیعی است که
در اثر بیاعتمادی
به آب شُرب
مردم به آبهای
بستهبندیشده
در بطری روی
میآورند و
سرمایهداری
هم از این
حربه حداکثر
بهره را میبرد،
که این خود
نشانه بارز
دیگری از کالاسازی
آب و از این
طریق سلطه بر
زندگی مردم
بشمار میآید.
البته هنوز آن
بخش از مردمی
که از بطریهای
آب استفاده میکنند،
در اقلیتاند،
ولی به مرور
در اثر بیاعتمادی
به آبرسانی
شهری،
شهروندان
ناچارند که به
بطری آب روی
آورند. طبق
آمار موجود تا
سال ۲۰۵۰ مصرف
آب بستهبندی
شده در جهان
۵۵ درصد
افزایش خواهد
یافت. مصرف آب
شُرب و یا
مصارف دیگر
خانگی تا سال
۲۰۵۰ از ۱۰
درصد تجاوز
نخواهد کرد.
در نتیجه مصرفکنندگان
عمده آب دایره
کشاورزی،
صنعتی و تولید
برق باقی
خواهند ماند.
آنکه در این
میان آسیب
خواهد دید و
همین امروز هم
با کمبود شدید
آب روبروست،
توده عظیم
زحمتکشان و
طبقه کارگر است.
هم اکنون ۲
میلیارد از
مردمان
زحمتکش کره
خاکی با آب
آلوده مصرفی
روبرو هستند.
یعنی ۲۷ درصد
از کارگران و
زحمتکشان
جهان. ناگفته
پیداست که این
وضع در قاره آفریقا
به مراتب
فلاکتبارتر
است. طبق
گزارش سازمان
ملل با رشد
فقر در شهرها
و حاشیهنشینها،
تعداد
فرودستان در
سال جاری به
۸۸۹ میلیون
نفر خواهد
رسید. توده عظیم
تهیدستی که
حتی از عهده
تهیه آب بستهبندی
شده روزانه هم
برنخواهد آمد.
حرص و ولع
سرمایهداری،
که منجر به
کالاساختن آب
و هوا شده
است، تغییرات
مرگآوری در
سیستم محیط
زیست بوجود
آورده است.
وجود ذرات و
گازهای مُضر
در هوا و پسماندههای
سمی کارخانهها
و کشاورزی در
آب، که انواع
و اقسام
بیماریها را
سبب گشته است،
نتیجه مستقیم
رشد نامتعارف
و ناموزون
سرمایهداری
برای انباشت
هر چه بیشتر
سرمایه است.
تا سرمایهداری
پابرجاست در
بر همین پاشنه
خواهد چرخید.
برگرفته از
توفان شـماره 244 تیرماه 1399 ژوئن 2020
ارگان
مرکزی حزب کار
ایران(توفان)
صفحه حزب
کار
ایران(توفان)
در شبکه جهانی
اینترنت
www.toufan.org
نشانی پست
الکترونیکی(ایمیل)
toufan@toufan.org
لینک چند
وبلاگ حزبی
وبلاگ
توفان قاسمی
http://rahetoufan67.blogspot.se/
وبلاگ
ظفرسرخ
http://kanonezi.blogspot.se/
وبلاگ
کارگر آگاه
http://www.kargareagah.blogspot.se/
سایت
کتابخانه
اینترنتی
توفان
http://toufan.org/ketabkane.htm
سایت
آرشیو نشریات
توفان
http://toufan.org/nashrie_tofan%20archive.htm
توفان
در توییتر
https://twitter.com/toufanhezbkar
توفان
در فیسبوک
https://www.facebook.com/hezbekar.toufan.3/
توفان
درفیسبوک به زبان
انگلیسی
https://www.facebook.com/pli.toufan?fref=ts
توفان
درشبکه
تلگرام
https://telegram.me/totoufan